Obezite ve Metabolik Sendrom Tanımı
Obezite hastalığı tüm dünyayı etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur. Çok çeşitli tanımlar olmakla birlikte en sık Beden Kitle İndeksinin (kişinin boyunun (metre olarak), vücut ağırlığının (kg olarak) karesine oranının) 30’un üzerinde olması olarak tanımlanmaktadır.
Beden Kitle İndeksine göre sınıflama;
Beden Kitle İndeksi(kg/m2) | Kilo durumu |
20-25 arası | Normal |
25-30 arası | Kilolu |
30-35 arası | Obez |
>35 + ek hastalık ya da >40 | Morbid obez |
>50 | Süperobez |
Obezite ile ilişkili bir diğer önemli tablo “Metabolik Sendrom”dur. Bu sendromda karın obezitesi denilen bel çevresinin mutlaka erkeklerde 94 cm.den, kadınlarda 80 cm.den fazla olması gerekmektedir. Ayrıca aşağıdaki bulgulardan da en az iki tanesi bulunmalıdır;
– Bozulmuş glukoz toleransı ya da aşikar Diyabet hastalığı
– Hipertansiyon
– Trigliserid düzeyinin 150mg/dl den fazlalığı
– İyi kolesterol (HDL) nin erkeklerde 40 kadınlarda 50 mg/dl den düşük olması
Türkiye’de 2013 yılı TC Sağlık Bakanlığı verilerine göre Beden Kitle İndeksi 30’un üzerinde olanların genel nüfusa oranı yaklaşık %30 gibi ürkütücü rakamlara ulaşmıştır. Diğer bir deyişle Türkiye’de her 3 kişiden biri obezdir.
Obezite birçok faktörün bir araya gelmesi ile meydana gelmektedir. Özellikle gelişmiş gıda endüstrisi, fastfood yemek alışkanlığı ve bu gıdaların içerisinde bulunan ve tatlandırıcı olarak kullanılan mısır şurubunun içerdiği fruktoz nedeni ile çok hızlı kan şekeri yüksekliği, hızlı insülin deşarjı ve tekrar acıkarak 2. veya 3. porsiyonları yedirmeye zorlamaktadır. Sonuç olarak fazla kalori alımı obezite ile direk ilişkilidir. Unutmayalım ki, anne babanın zayıf olması çocuğun zayıf olacağı anlamına gelmemektedir. Japon zayıf çocukların Amerikalı ailelerce yetiştirildiklerinde kilo aldıkları görülmüştür. Fakat bunun tersi genellikle doğrudur, yani anne babası şişman olan çocuklarda genellikle şişman olmaktadır. Bunun nedeni genetik yatkınlık olduğu kadar, çocuğun anne ve babanın yemek alışkanlıklarını taklit ederek yanlış beslenme alışkanlıklarını kazanmasıdır. Tek tek bakacak olursak obezite nedenleri;
– Ailesel (Çevre ve ortam)
– Genetik
– Cinsiyet (Kadınlarda daha fazla)
– Sosyal (Alkol alışkanlığı)
– Psikolojik nedenler (Depresyon, Prader Willi sendromu)
– Endokrin bozukluklar (Cushing hastalığı, hipotiroidi) olarak sayılabilir.